In deze donkere dagen voor kerst wordt de consument overspoeld met tips voor de feestdagen. Vanuit de kranten, magazines en t.v. stralen de advertenties en commercials je tegemoet. En wat opvalt, is dat het aanbod veelal Frans is. Dure jongens uit Bordeaux vooral. Óf je vindt aanbiedingen van wijnen die nèt zo goed zijn als de dure jongens, maar onder een andere Franse appellation vallen. Maar waarom niet eens iets anders proberen. Waarom niet eens een Spaanse Ribera del Duero bij de kerstdis?
Stevig doch fijn
De wijnen van Ribera del Duero zijn over het algemeen stevige jongens. Tannineus, maar met mooie zuren. Dat maakt ze een maaltijdbegeleider bij uitstek. Hoe komt dit? Ribera del Duero is een relatief jonge streek die enorm gegroeid is in de laatste twintig jaar. Begin jaren negentig omvatte de streek 5.000 hectare, nu is dat 22.000. ‘9 months of winter, three months of hell’, is een gevleugelde uitspraak. Door dat extreme klimaat, gaan de druiven zichzelf ‘beschermen’. Tegen de zomerse hitte én winterse kou beschermen de druiven zich met een dikker en steviger velletje. En hierin zitten de meeste tannines. Daardoor worden wijnen krachtig en wat stroever.
Ook het terroir speelt een rol. Sleutelfactor in de kwaliteit van is het gehalte aan kalksteen en kalk. Wijngaarden hebben daar in Ribera del Duero baat bij. Campiña is het woord voor de lage vlaktes en de terrassen heten ‘terrazas’. Deze hebben alleen wat meer zand en niet de juiste bodem. De ‘laderas’ wel, de ondiepe hellingen erboven, deze zijn het beste zijn voor de wijnbouw. De bodem van de lagere ‘laderas’ bestaan uit klei en mergel, de bovenste ‘laderas’ uit kalksteen en mergel. Door dit terroir ontwikkelen de wijnen mooie zuren, onmisbaar omdat de wijnen anders log worden.
Upgrade
Hoewel Ribera del Duero de kwaliteit en het potentieel heeft om de hoogste wijnkwalificatie te krijgen – DOCa – hebben de wijnbouwers geen interesse in een upgrade . De kwalificatie D.O. vinden ze prima. De toegestane druivenrassen zijn voor rode wijn tinta del país of de alias tinto fino. Rode D.O. wijnen moeten minstens 75% tinta del país bevatten; dit is veruit het belangrijkste druivenras – 90% van de productie – , dat zorgt voor karakteristieke kleur, aroma en body.
Ook Europese rassen zijn toegestaan: cabernet sauvignon, merlot, malbec en natuurlijk garnacha tinta. Overigens: het oudste bedrijf in Ribera del Duero is Vega Sicilia. In 1864 – de goede man werd destijds gek verklaard – plantte Don Loy Ecanda op 200 hectare landbouwgrond van Finca Vega Sicilia 18.000 wijnstokken cabernet sauvignon, malbec, carmanère, merlot en pinot noir. Nu is tinto fino de het meest aangeplante druivenras. Anno 2014 worden, om de vruchtbaarheid van de grond optimaal te houden, grote delen van de grond – het wijngoed telt in totaal 1.000 hectares – bebouwd met pijnbomen, eikenbomen en kurkbomen. Het is zelfs de bedoeling dat op enig moment – maar dan spreken we over 200 jaar vanaf nu – Vega Sicilia zal rijpen op eikenhouten vaten van eigen bodem en een kurk heeft van eigen grond en makelij. Een paar honderd jaar geleden kwamen de enige kwaliteitswijnen van Vega Sicilia, zoveel andere kwaliteitswijnen werden er niet gemaakt.
Dat is nu veranderd. Naast Vega Sicilia is ook Pesquira een rolmodel voor de streek. Protos is een bedrijf wat langer meeloopt en een hoge productie heeft. Hacienda de Monasterio en Pingus van Peter Sisseck kunnen natuurlijk niet onvermeld blijven.
De streek maakte verder goedkope rosé wijn van garnacha: Clarete – te vergelijken met de Bordelaise clairette -, deze wijn wordt nog steeds gemaakt, maar nu van tempranillo en albillo blanco de pais. 1 % van de productie is wit en valt niet onder de D.O. Deze wijn wordt gebotteld als een Vino de la Tierra en wordt gemaakt van de albillo ofwel blanco de païs.
Oplopend
De rode wijnen zijn te onderscheiden in:
- Tinto Joven: geen of minder dan 12 maanden op hout;
- Crianza: 24 maanden rijping, waarvan minimaal 12 maanden op hout;
- Reserva: 36 maanden rijping, waarvan minimaal 12 maanden op hout;
- Gran Reserva: 60 maanden rijping, waarvan minimaal 24 maanden op hout.
Wijn & Spijs
De Joven heeft veel fruit en komt gekoeld het beste tot zijn recht. Lekker bij tapas en charcuterie. De Crianza heeft al wat meer bite, deze bij voorkeur drinken op een graad of zestien, net zoals de Reserva en Gran Reserva. Deze wijn kan een chuleton of pastagerecht makkelijk aan. De Reserva en Gran Reserva kunnen ongelofelijk complex zijn. En hoe complexer de wijn, hoe eenvoudiger de maaltijd kan zijn. Gebakken of gegrild vlees is dan een prima optie. De streek kent nu 287 producenten. Een paar goede producenten zijn: Finca Villacreces en Domino de Atauta. De prijs ligt hier rondom de 15 Euro. Het kan kostbaarder met Alíon, Pago de los Cappelanos en Vega Sicilia of Pingus. Dat is natuurlijk een keuze. Wat blijft is een karakteristieke wijn van een kwaliteitsstreek. Wijnen die wachten op de kerstdis.
Charlotte van Zummeren
